Bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính

Trong bối cảnh kinh tế đầy biến động như hiện nay, việc theo dõi và đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Một trong những công cụ hữu hiệu và phổ biến nhất để thực hiện điều này chính là bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính. Đây là một công cụ quản trị giúp nhà quản lý, nhà đầu tư, cổ đông và các bên liên quan hiểu rõ về hiệu quả hoạt động, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán cũng như sức khỏe tổng thể của doanh nghiệp. Hãy cùng Kế Toán Song Anh tìm hiểu trong bài viết ngày hôm nay!

Bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính là gì?

Bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính là một bảng tổng hợp các chỉ số tài chính quan trọng được tính toán từ các báo cáo tài chính như bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Các chỉ tiêu này được dùng để đánh giá hiệu quả hoạt động và khả năng tài chính của doanh nghiệp trong một giai đoạn nhất định.

Bảng này không chỉ đơn giản là những con số mà còn bao gồm cả sự phân tích, so sánh với kỳ trước hoặc với ngành nghề để đưa ra nhận định chính xác. Việc lập bảng phân tích này là bước đầu tiên trong quá trình kiểm tra và ra quyết định tài chính chiến lược.

Xem thêm: Dịch vụ hoàn thiện sổ sách kế toán 

Tại sao bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính lại quan trọng?

Không phải ngẫu nhiên mà bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính được coi là “xương sống” của công tác phân tích tài chính doanh nghiệp. Dưới đây là những lý do then chốt:

• Đánh giá hiệu quả hoạt động: Bằng cách phân tích tỷ suất sinh lời, tỷ lệ chi phí, doanh thu, bảng này giúp nhà quản trị biết doanh nghiệp đang hoạt động hiệu quả đến đâu.

• Quản trị rủi ro: Những chỉ tiêu như hệ số thanh toán, đòn bẩy tài chính, hệ số nợ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu mất cân đối tài chính.

• Hỗ trợ ra quyết định: Nhà đầu tư và cổ đông có thể dựa vào bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính để đưa ra quyết định mua, bán cổ phiếu hay đầu tư vốn.

• So sánh với đối thủ: Các doanh nghiệp có thể dùng bảng phân tích này để so sánh hoạt động tài chính của mình với các đối thủ cùng ngành hoặc trung bình ngành.

Các nhóm chỉ tiêu thường xuất hiện trong bảng phân tích

Một bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính hoàn chỉnh thường bao gồm nhiều nhóm chỉ tiêu khác nhau, phản ánh nhiều khía cạnh tài chính của doanh nghiệp:

Nhóm chỉ tiêu thanh khoản

• Hệ số thanh toán hiện hành: = Tổng tài sản ngắn hạn / Tổng nợ ngắn hạn

• Hệ số thanh toán nhanh: = (Tài sản ngắn hạn – Hàng tồn kho) / Nợ ngắn hạn

Nhóm chỉ tiêu này phản ánh khả năng doanh nghiệp chi trả các khoản nợ ngắn hạn bằng tài sản ngắn hạn.

Nhóm chỉ tiêu hoạt động

• Vòng quay hàng tồn kho

• Vòng quay khoản phải thu

• Vòng quay tài sản cố định

Đây là những chỉ số cho thấy hiệu quả sử dụng tài sản trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Nhóm chỉ tiêu đòn bẩy tài chính

• Tỷ lệ nợ trên tổng tài sản

• Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu

Các chỉ tiêu này đánh giá mức độ sử dụng vốn vay trong cơ cấu tài chính doanh nghiệp.

Nhóm chỉ tiêu khả năng sinh lời

• Biên lợi nhuận gộp, ròng

• ROA (Tỷ suất sinh lời trên tài sản)

• ROE (Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu)

Đây là nhóm chỉ tiêu phản ánh khả năng tạo lợi nhuận của doanh nghiệp từ hoạt động kinh doanh và sử dụng vốn.

Cách lập bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính

Để lập một bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính, bạn cần trải qua 4 bước cơ bản sau:

• Thu thập dữ liệu: Tập hợp đầy đủ các báo cáo tài chính (bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ) theo kỳ phân tích.
• Tính toán chỉ tiêu: Dùng công thức chuẩn để tính toán từng chỉ số tài chính theo từng nhóm. Việc sử dụng Excel hoặc phần mềm kế toán sẽ giúp quá trình này nhanh và chính xác hơn.
•  So sánh và đánh giá: So sánh chỉ tiêu qua các kỳ hoặc với chuẩn ngành để phân tích xu hướng. Các con số sẽ trở nên có ý nghĩa khi được đặt trong bối cảnh.
• Trình bày bảng phân tích: Lập bảng rõ ràng, logic với đầy đủ các nhóm chỉ tiêu. Việc trình bày dễ nhìn sẽ giúp nhà quản trị dễ dàng đánh giá và ra quyết định.

Những lưu ý khi phân tích bảng chỉ tiêu tài chính

• Không nên phân tích đơn lẻ: Một chỉ tiêu tài chính không đủ để kết luận, cần xem xét tổng thể nhiều chỉ số.
• Chú trọng xu hướng: Sự thay đổi qua các kỳ tài chính quan trọng hơn giá trị tại một thời điểm.
• So sánh ngang: Luôn so sánh với chuẩn ngành để thấy vị thế tương đối.
• Cẩn trọng với số liệu kế toán: Báo cáo tài chính có thể bị điều chỉnh hoặc bóp méo, nên cần kết hợp các nguồn thông tin khác.

Ứng dụng thực tiễn của bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính

Trong thực tế, bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính được sử dụng trong nhiều tình huống như:

• Đánh giá hiệu quả đầu tư

• Phân tích khả năng trả nợ ngân hàng

• Định giá doanh nghiệp

• Xác định chiến lược tài chính

• Ra quyết định cổ tức hoặc phát hành cổ phiếu

Xem thêm: Làm sao để biết bảo hiểm y tế hết hạn? hướng dẫn cách tra cứu

Kết luận

Bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính là công cụ không thể thiếu đối với bất kỳ doanh nghiệp nào muốn quản lý tài chính hiệu quả và minh bạch. Việc sử dụng thành thạo công cụ này sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ kiểm soát nội bộ tốt mà còn gây dựng được niềm tin với nhà đầu tư, cổ đông và đối tác.

Dù bạn là nhà quản lý, kế toán trưởng hay nhà đầu tư cá nhân, việc nắm vững cách xây dựng và đọc hiểu bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể trong môi trường kinh doanh hiện đại.