Khi đến mùa quyết toán thuế, nhiều người lao động, đặc biệt là người làm công ăn lương, thường đặt câu hỏi: “Có cần quyết toán thuế thu nhập cá nhân không?” Bài viết dưới đây Kế Toán Song Anh sẽ giúp bạn hiểu rõ ai phải quyết toán, ai được miễn và các trường hợp cần lưu ý để tránh bị xử phạt do vi phạm quy định thuế.
Quyết toán thuế thu nhập cá nhân là gì?
Quyết toán thuế thu nhập cá nhân là gì? Hiểu một cách đơn giản, đây là quá trình xác định số thuế thu nhập cá nhân (TNCN) mà người nộp thuế phải thực hiện sau mỗi năm tài chính. Thông qua việc rà soát số thuế đã tạm nộp và số thuế thực tế phải nộp, cơ quan thuế sẽ xác định xem cá nhân đó:
- Đã nộp dư và được hoàn thuế
- Nộp thiếu và cần nộp bổ sung
- Đã nộp đúng số thuế
Vậy quyết toán thuế là gì trong phạm vi rộng hơn? Đây là thủ tục hành chính quan trọng nhằm xác định nghĩa vụ thuế của cá nhân hoặc tổ chức đối với Nhà nước trong một kỳ tính thuế nhất định. Trong đó, quyết toán thuế thu nhập cá nhân là một nhánh quan trọng, đặc biệt đối với người lao động làm công ăn lương.
Bên cạnh đó, thời gian quyết toán thuế thường được quy định vào đầu năm sau, chậm nhất là ngày 30/4 đối với cá nhân tự quyết toán. Việc thực hiện đúng và đủ thủ tục này không chỉ giúp người nộp thuế tuân thủ pháp luật mà còn đảm bảo được quyền lợi hoàn thuế nếu có khoản nộp dư.

Xem thêm: Cách tính tiền chậm nộp thuế mới nhất theo quy định hiện hành
Có cần quyết toán thuế thu nhập cá nhân không?
Có cần quyết toán thuế thu nhập cá nhân không? Đây là câu hỏi mà rất nhiều người lao động đặt ra mỗi dịp đầu năm. Không phải ai cũng bắt buộc phải thực hiện quyết toán, và việc có phải quyết toán hay không còn phụ thuộc vào mức thu nhập, số nguồn thu và hình thức khấu trừ thuế trong năm.
Theo quy định tại Thông tư 80/2021/TT-BTC và các văn bản hướng dẫn liên quan, việc quyết toán thuế được chia thành hai nhóm: bắt buộc và không bắt buộc.
Khi nào cá nhân phải tự quyết toán thuế TNCN?
Khi nào cá nhân phải tự quyết toán thuế TNCN? – Khi có thu nhập từ hai nơi trở lên mà không đủ điều kiện ủy quyền, và có số thuế nộp thừa hoặc thiếu, thì phải trực tiếp nộp hồ sơ với cơ quan thuế.
Thời hạn quyết toán thuế TNCN là trước ngày 30/4 hằng năm.
Ngoài ra, các trường hợp người nước ngoài kết thúc hợp đồng hoặc cá nhân được xét giảm thuế do thiên tai, bệnh hiểm nghèo cũng phải tự quyết toán, không được ủy quyền.

Trường hợp không cần quyết toán thuế
Có cần quyết toán thuế thu nhập cá nhân không? Câu trả lời là không bắt buộc trong một số trường hợp được quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP:
- Không phát sinh thuế phải nộp thêm, hoặc số thuế phải nộp sau quyết toán dưới 50.000 đồng, hoặc nộp thừa nhưng không yêu cầu hoàn hoặc bù trừ.
- Có hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại một nơi, đồng thời có thu nhập vãng lai bình quân không quá 10 triệu đồng/tháng và đã bị khấu trừ 10% thuế – nếu không có yêu cầu thì không cần quyết toán phần thu nhập này.
- Được doanh nghiệp mua bảo hiểm nhân thọ (trừ bảo hiểm hưu trí tự nguyện) và đã khấu trừ thuế TNCN 10% trên phần phí – cũng không cần quyết toán thuế với khoản này.
Vậy thuế TNCN để làm gì? Đây là nghĩa vụ tài chính giúp Nhà nước tái phân phối thu nhập, đồng thời tạo cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền lợi người lao động – như được hoàn thuế nếu nộp dư, hoặc được giảm trừ khi có người phụ thuộc.
Với mỗi người, nắm rõ khi nào cá nhân phải tự quyết toán thuế TNCN và thời hạn quyết toán thuế là cách để chủ động thực hiện đúng trách nhiệm, tránh sai sót và xử phạt không đáng có.

Xem thêm: Dịch vụ Hoàn thuế thu nhập cá nhân nhanh chóng, giá rẻ
Hồ sơ và cách quyết toán thuế TNCN
Nếu bạn thuộc diện có cần quyết toán thuế thu nhập cá nhân, cần chuẩn bị hồ sơ và nộp đúng thời hạn quyết toán thuế TNCN (trước ngày 30/4 hằng năm). Dưới đây là hướng dẫn hồ sơ và các cách thực hiện:
Hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân
Tùy từng trường hợp, hồ sơ có thể khác nhau. Tuy nhiên, một bộ hồ sơ cơ bản thường bao gồm:
- Tờ khai mẫu 02/QTT-TNCN (file XML và bản in nếu nộp trực tiếp).
- Chứng từ khấu trừ thuế TNCN (bản gốc).
- Bản sao CMND/CCCD.
- Giấy ủy quyền (nếu ủy quyền cho công ty quyết toán thay).
- Tài khoản ngân hàng (nếu đề nghị hoàn thuế).
- Giấy tờ chứng minh người phụ thuộc (nếu có).

Cách nộp hồ sơ quyết toán thuế
Bạn có thể lựa chọn một trong hai cách sau:
Nộp trực tiếp
- Đến Chi cục Thuế nơi cư trú (tạm trú hoặc thường trú).
- Gửi hồ sơ bản giấy, ký tên và chờ phản hồi từ cơ quan thuế.
Nộp online
- Truy cập https://canhan.gdt.gov.vn hoặc https://etax.gdt.gov.vn.
- Đăng nhập bằng mã số thuế cá nhân.
- Kê khai tờ khai mẫu 02/QTT-TNCN trực tuyến.
- Gửi file XML và đính kèm chứng từ.
- Theo dõi trạng thái xử lý và hoàn thuế (nếu có).

Kết luận
Việc có cần quyết toán thuế thu nhập cá nhân hay không phụ thuộc vào mức thu nhập, số nguồn thu và tình trạng khấu trừ thuế. Nắm rõ các quy định sẽ giúp bạn chủ động thực hiện nghĩa vụ thuế, tránh bị phạt và có thể nhận lại khoản thuế đã nộp thừa.